Waardebepaling van je bv of eenmanszaak - Bedrijfsovername advies van fiscalist

5 minuten leestijd

Laatst bijgewerkt op 06-03-2024

Ben je van plan om je bedrijf te verkopen? Of gaat er een bedrijfsovername plaatsvinden? Het is niet eenvoudig om de waarde van een bedrijf te bepalen. Er zijn verschillende factoren die een rol spelen bij de waardering van je eenmanszaak of bv, zoals de winst- en verliescijfers en de toekomstverwachtingen van je bedrijf. In dit artikel gaan we er verder op in hoe je de waarde van je bedrijf kunt berekenen, met welke fiscale aspecten je rekening moet houden, welke bedrijfswaardering methoden er zijn en hoe we je bij de bedrijfsovername kunnen helpen.

Hulp bij bedrijfswaardering

Op deze pagina:

Redenen voor bedrijfsovername
Is je bedrijf klaar voor overname?
Fiscale aandachtspunten bij bedrijfsovername
Bedrijf verkopen: wat is het beste moment?
Hoe kan ik de waarde van mijn bedrijf bepalen bij overname?
Waardebepaling bedrijf methoden inclusief voorbeelden
FAQ: veelgestelde vragen

Redenen voor bedrijfsovername

Het is allereerste belangrijk om te bedenken welke redenen je hebt om een bestaand bedrijf te verkopen, of over te nemen. De KvK noemt vier belangrijke rekenen om een bedrijf over te nemen:

Een koper is vaker succesvol dan iemand die zelf start, omdat je op een ‘rijdende trein’ springt. Het bedrijf heeft al de nodige omzet, klanten en naamsbekendheid opgebouwd;
De financiering is makkelijker rond te krijgen dan bij een nieuwe start;
De kennis, ervaring en het netwerk van de verkoper kun je benutten om het vak te leren of om in de cultuur van het bedrijf te groeien;
Praktische zaken zijn al geregeld. Vergunningen zijn bijvoorbeeld al geregeld en er is een bestaand klantensysteem.

Let op: neem je een horecazaak over? Houd er dan rekening mee dat sommige vergunningen persoonsgebonden zijn.

Is je bedrijf klaar voor overname?

Overweeg je om je onderneming te verkopen? Dan adviseren we je om een fiscale scan bij een professionele fiscalist aan te vragen. Een fiscalist toetst je bedrijf op verschillende adviesonderdelen en kijkt of je gebruik maakt van alle fiscale regels. Enkele zaken waar een fiscalist naar zal kijken is:

Is de continuïteit verkoop en bedrijfsopvolging op orde?
Kloppen je rechtsvorm en structuur?
Maak je optimaal gebruik van de fiscale wetgeving?
Zijn de onkostenvergoedingen optimaal?
Zijn de loonheffingen optimaal?

Fiscale aandachtspunten bij bedrijfsovername

Het is vooral als koper van een bedrijf belangrijk om niet in een fiscale valkuil te trappen. Als dit gebeurt, betaal je meer voor het bedrijf dan wat nodig zou zijn. Dit kan zelfs het verschil uitmaken tussen een succes of fiasco. Hieronder benoemen we drie fiscale aspecten om rekening mee te houden bij de overname van een bedrijf.

Stakingswinst en stakingsaftrek

Als je helemaal of deels stopt met je onderneming en dit niet verkoopt of overdraagt, dan kan het zijn dat je stakingswinst moet betalen en recht hebt op stakingsaftrek. Dit is van toepassing als er in je bedrijf sprake is van:

Stille reserves;
Fiscale reserves;
Je oudedagsreserve.

Stakingswinst is het verschil tussen de fiscale boekwaarde en de werkelijke waarde op het moment van de overdracht. Beëindig je je bedrijf? Dan heb je in sommige gevallen recht op stakingsaftrek. Hiermee betaal je minder belasting over de stakingswinst.

Overdrachtsbelasting

Bij de overname van bestaand vastgoed moet de koper doorgaans overdrachtsbelasting betalen. Sinds 2021 is de hoogte van het tarief van de overdrachtsbelasting afhankelijk van het type vastgoed en het gebruik daarvan. Bedrijfsovernames kunnen duurder uitvallen als de overdrachtsbelasting verschuldigd is over het vastgoed in de onderneming. Het gaat dan meestal om grote bedragen. Het is vaak mogelijk om deze uitgave te voorkomen, waardoor de overname financieel beter haalbaar is. Het loont bijvoorbeeld als de verkoper de overdrachtsbelasting heeft onderkend en de organisatiestructuur op zo een manier heeft ingericht dat bij de overname het vastgoed niet door de heffing wordt geraakt.

Aftrek van rente

Meestal is er een lening nodig om de bedrijfsovername te kunnen financieren. Het is belangrijk dat de rente op deze lening ook fiscaal aftrekbaar is. Alleen op deze manier kan er op een effectieve manier de rentelast worden beperkt. Het kan voorkomen bij bijvoorbeeld een fusie dat de verwerving wordt gedaan zonder dat er direct een lening ontstaat. In dat geval wordt de aftrekbaarheid van de rente naar de toekomst verschoven.

Het verkopen of overnemen van een bedrijf, en het vaststellen van de bedrijfswaarde, gaat gepaard met een hoop complexe fiscale regelingen. We hebben een groot landelijk netwerken van professionele belastingadviseurs die je graag verder helpen.

Vind fiscalist in jouw regio

Bedrijf verkopen: wat is het beste moment?

Veel ondernemers wachten tot het laatste moment met het nadenken over bedrijfsopvolging. Toch is het verstandig om al op tijd hier mee bezig te gaan, zodat je niet voor verrassingen komt te staan. Er is helaas geen vast moment te benoemen dat het beste is voor de verkoop van je bedrijf. Let in ieder geval goed op de ontwikkelingen in de markt van bedrijfsovernames. Er zijn daarnaast een paar factoren die een belangrijke rol spelen bij het beslissen van een geschikt verkoopmoment. Is er bijvoorbeeld sprake van een kopersmarkt? Of is het vooral een verkopersmarkt? En sluit je persoonlijke agenda aan bij de strategische agenda van je onderneming?

Hoe kan ik de waarde van mijn bedrijf berekenen bij overname?

Bij de opvolging of verkoop van een bedrijf moet de onderneming of de aandelen van de bv worden gewaardeerd. Voordat je de waarde van je onderneming wilt vaststellen moet je de jaarrekening normaliseren. Schrap alle kosten en opbrengsten die geen deel uitmaken van de bedrijfsvoering. Kijk daarna naar eventuele buitengewone baten en lasten of eenmalige kosten. Ondernemers overschatten nog vaak de waarde van hun onderneming als ze de jaarrekening niet hebben genormaliseerd.

Er is helaas niet direct een eenvoudige berekening waarmee je de waarde van je bedrijf kunt bepalen. Er is daarvoor te veel afhankelijk van jou als verkoper en van het bedrijf zelf. Drie factoren die van grote invloed zijn op de waarde van je bedrijf, zijn de vrije kasstromen, het risicoprofiel van je onderneming en de termijn van de bedrijfsoverdracht.

Vrije kasstromen
Vrije kasstromen vormt het vermogen dat een onderneming kan inzetten om nieuwe investeringen te doen. Via vrije kasstromen kan er op een nauwkeurige manier de continuïteit van je bedrijf worden bepaald.

Risicoprofiel onderneming
Vooral deze factor is interessant voor potentiële kopers. Hoe hoger het ingeschatte risico van je bedrijf, hoe lager de koper het bedrijf zal waarderen. Het is dus belangrijk dat je als ondernemer het risicoprofiel omlaag brengt om de waarde zo hoog mogelijk te krijgen.

Er zijn een paar manieren waarop je het risicoprofiel omlaag kunt brengen:

Creëer een voorspelbare omzet;
Zorg voor een sterk team;
Versterk je marktpositie;
Heronderhandel over bestaande contracten;
Spreid je klanten en leveranciers.

Als bijvoorbeeld de helft van je omzet afhankelijk is van één klant, dan kan dat door een koper als een groot risico worden beschouwd.

Termijn bedrijfsoverdracht
De termijn waarin het bedrijf wordt overgedragen is waarschijnlijk de grootste factor die van invloed is op de waardering van een bedrijf. Als je wat langer de tijd hebt, zoals enkele jaren, dan is er de mogelijkheid om de waarde van het bedrijf omhoog te krikken.

Waardebepaling bedrijf methoden inclusief voorbeelden

De waardebepaling verschilt per rechtsvorm. Een eenmanszaak, vof, of bv in het MKB vereist een specifieke aanpak voor de waardering. Er bestaan verschillende methoden voor de waardebepaling. Zo is het waarderen van je onderneming onder andere afhankelijk van:

De winstverwachtingen;
Reserves in activa;
De rechten en patenten binnen je bedrijf.

De ‘goodwill’ van je bedrijf (meerwaarde bedrijf bovenop de waarde van activa/passiva, denk aan winstpotentie en klantenbestand).

Er is niet echt een vaste methode om de waarde van je bedrijf te bepalen. We lichten hieronder diverse methoden toe die het vaakst worden toegepast. Welke methode het beste bij jouw situatie past, hangt af van je bedrijf, de branche en de intenties van de potentiële koper. Houd er rekening mee dat iedere methode slechts een indicatie van je bedrijfswaarde geeft. Het geeft geen garantie voor de uiteindelijke verkoopprijs.

Waardebepaling methodes voor je bedrijf:

Bedrijfswaarde via Discounted Cash Flow (DCF)
Bedrijfswaarde via Economic Value Added (EVA)
Bedrijfswaarde via Intrinsieke Waarde (IW)

Hulp bij bedrijfswaardering

Bedrijfswaarde via Discounted Cash Flow (DCF)

De bekendste methode om de waarde van je bedrijf te bepalen is de discounted cashflow (DCF). Bij deze complexe methode is de waarde van je onderneming gebaseerd op de omvang van toekomstige geldstromen van je bedrijf, ook wel vrije cashflow genoemd. Je weet welke winst je de afgelopen jaren hebt gehad en welke investeringen of ontwikkelingen er hebben plaatsgevonden in de afgelopen periode. Op basis hiervan kun je een schatting maken van de hoeveelheid geld je verwacht dat het bedrijf in de komende jaren zal opleveren.

De vrije cashflow wordt vervolgens contant gemaakt met behulp van de Weighted Average Cost of Capital (WACC). Hieruit volgt de bedrijfswaarde.

Voorbeeld Discounted Cash Flow
Onderstaand zijn de denkbeeldige gegevens van je onderneming (bron: ING):

De toekomstige vrije cashflow van een bedrijf is jaarlijks € 100.000.
Het gewenste rendement van het eigen vermogen is 15,5%.
De rente over het vreemd vermogen is 6%.
De verhouding eigen en vreemd vermogen is 50% - 50%.
Het belastingtarief is 25%.

De WACC formule is dan:
[50% x 15,5%] + [50% x 6% x (1 -/- 25%)] = 10%.
De waarde van het bedrijf is dan € 100.000 : 0,1 = € 1.000.000.

Bedrijfswaarde via Economic Value Added (EVA)

Bij de Economic Value Added (EVA) methode wordt het creëren van aandeelhouderswaarde als de belangrijkste financiële doelstelling beschouwd. Met EVA kijk je naar de resultaten die de onderneming uit haar gewone bedrijfsvoering haalt. Er wordt uitgegaan van de prestaties in een bepaalde (actuele) periode.

Bedrijfswaarde via Intrinsieke Waarde (IW)

Bij de intrinsieke waarde (IW) gaat men uit van het eigen vermogen van de onderneming. Je kijkt dus naar wat je bedrijf waard is als je het vreemd vermogen buiten beschouwing laat. Ook schulden die het bedrijf aan je persoonlijk heeft tellen soms mee als vreemd vermogen.

Let op: de waarde van immateriële activa wordt bij deze waarderingsmethode buiten beschouwing gelaten. Je kunt de intrinsieke waarde zoals die in de jaarrekening staat meestal niet direct overnemen, omdat je hier eerst nog correcties op moet doorvoeren.

Houd op de balans rekening met de in de toekomst over de boekwinst te betalen belastingen, ook wel latente belasting genoemd.

Uitleg goodwill berekenen eenmanszaak
Als ondernemer wil je uiteraard weten wat je bedrijf waard is. Bij de verkoop van een eenmanszaak wordt vaak gekeken naar de ''goodwill''. Dit is de meerwaarde van de onderneming ten opzichte van de waarde van de fysieke bedrijfsmiddelen. Om de goodwill te berekenen, kun je naar verschillende factoren kijken zoals de winstgevendheid, de naamsbekendheid en de marktpositie van je onderneming. Een goede manier om de goodwill te bepalen is door middel van een multiple. Dit betekent in dat je de gemiddelde jaarwinst vermenigvuldigt met een bepaalde factor, afhankelijk van de branche waarin je actief bent. Houd er wel rekening mee dat de goodwill van een eenmanszaak over het algemeen lager ligt dan die van een BV, omdat de onderneming vaak sterk afhankelijk is van de ondernemer zelf. Het is dan ook verstandig om bij de verkoop van een eenmanszaak advies in te winnen van een specialist op het gebied van bedrijfsoverdracht.

Voorbeeld intrinsieke waarde
Stel dat het verschil tussen bezittingen en schulden van je onderneming € 500.000 is. Het zichtbare eigen vermogen is dus € 500.000 en de onderneming wordt voor € 800.000 verkocht, dan is de goodwill € 300.000. Onderhandel goed over deze goodwill.

Bedrijfswaarde via Rentabiliteitswaarde (RIW)

Bij bedrijfswaardering via rentabiliteitswaarde (en rendementswaarde) wordt er uitgegaan van de toekomstige winstcapaciteiten van de onderneming. Er wordt een gemiddeld en haalbaar winstcijfer gebruikt. Bij de waardering van een onderneming volgens de rentabiliteits- en rendementswaarde wordt er een contante waarde gebruikt. Voor zo een berekening is er een voorspelling nodig voor de komende drie tot vijf jaar. Deze voorspelling moet haar rechtvaardiging vinden in de historische cijfers.

Voorbeeld Rentabiliteitswaarde
Op basis van historische gegevens en voorspellingen voor de toekomst bedraagt de winst van een onderneming 200.000 euro per jaar. Uitgaande van een marktrente voor de langere termijn van 6% en een risico-opslag van 9%, is de rendementseis in totaal 15%.

Je kunt de rentabiliteitswaarde van je onderneming berekenen door:
€ 200.000 : 0,15 = € 1.333.

Let op: deze methode houdt geen rekening met investeringen en toekomstige cashflow.

Uiteraard is er ook een combinatie van verschillende methoden mogelijk. Een professionele fiscalist weet als geen ander welke methode past bij jouw onderneming. Schakel een fiscalist in die je kan helpen bij het doen van een waardebepaling van je bedrijf.

FAQ: veelgestelde vragen

Hoe wordt de waarde van een bedrijf bepaald?
Er zijn verschillende manieren om de waarde van een bedrijf te bepalen, zoals een vergelijking met vergelijkbare bedrijven, een financiële analyse of een waarderingsmethode zoals de DCF-methode.

Waarom is het belangrijk om de waarde van een bedrijf te kennen?
Het kennen van de waarde van een bedrijf is belangrijk omdat het helpt bij beslissingen zoals fusies en overnames, investeringen en het vaststellen van de waarde van aandelen.

Welke factoren worden meegenomen in de waardebepaling van een bedrijf?
Factoren die meegenomen worden in de waardebepaling van een bedrijf zijn onder andere de omzet, winstgevendheid, groei, concurrentiepositie, eigendom van intellectueel eigendom en de waarde van de activa.

Hoe vaak moet ik de waarde van mijn bedrijf laten bepalen?
Laat minimaal eens per jaar de waarde van je bedrijf bepalen, vooral als er grote veranderingen zijn in de financiële situatie of de markt. Het is ook belangrijk om de waarde van je bedrijf te laten bepalen als je van plan bent om het bedrijf te verkopen.

Ook interessant:

Hulp nodig van een fiscalist in jouw regio?

We snappen dat het voor jou als ondernemer ontzettend tijdrovend is om alle fiscale regelingen uit te zoeken over bedrijfsovernames (specifiek voor jouw onderneming). De fiscalisten in ons netwerk zijn op de hoogte van de laatste regels en wetgevingen en helpen je graag verder. Start hieronder gratis en vrijblijvend je aanvraag en dan nemen we kort telefonisch contact met je op om je aanvraag te bespreken. Vervolgens starten wij de zoektocht naar één of meerdere geschikte fiscalisten bij jou in de buurt.